علاء الدوله

 «میرزا احمد خان» دولتمرد ایرانی دورۀ قاجار 

«میرزا احمد خان» پسر «محمد رحیم خان قاجار دولو علاء الدوله امیر نظام» از اعاظم اعیان ایران در دربار ناصرالدین شاه بود. پس از فوت پدرش به «علاء الدوله» ملقب گردید. او از سن 16 سالگی پیشخدمت شاه یا به اصطلاح آن ایام «پیشخدمت مخصوص حضور همایون»، ریاست سواران زرین کمر، مهدیه و منصور را داشت. در سال 1303 هجری قمری«امیر تومان» و در سال 1313 هجری قمری حاکم زنجان شد. در شیراز، استرآباد، کرمانشاه و سایر بلاد ایران نیز حکومت کرده، به خشونت طبع و شقاوت معروف بود. در سال 1323 هجری قمری که حاکم تهران بود، بهای قند، به واسطه جنگ روس و ژاپن گران شد، یعنی از یک من پنج ریال به هشت ریال رسید و قدری هم کمیاب شد. «علاء الدوله» جمعی از تجار قند فروش را به اداره حکومتی خواست و پس از پرخاش زیاد به هریک از آنها، آنها را به چوب بست و این عمل وی باعث تعطیل بازار و اجتماع بازرگانان در مسجد شاه گردید و زمزمه خواستن عدالتخانه از اینجا برخاست که سرانجام به مشروطیت منتهی گردید. در سال 1329 هجری قمری که «مستر شوستر آمریکایی» رئیس خزانه یا مستشار مالی ایران برای اصلاحات مالیه در تهران مشغول بود، یکی از کارهای اولیه او وصول مالیاتهای عقب افتاده ای محسوب میشد که در نزد اغلب اعیان ایران باقی مانده بود. یکی از این ملاکین عمده هم «علاء الدوله» بود که علناً بر خلاف قوانین مصوبه مجلس شورای ملی و قوای دولتی ضدیت می نمود و به همراهی سفارت روس و پشتیبانی «صمصام السلطنه»، نخست وزیر وقت در تهران بر ضد «مستر شوستر» مشغول دسیسه کاری شد. در نهم ذی الحجه 1329 هجری قمری در موقع انقلاب تهران که ناشی از اتمام حجت دولت روس بود، هنگامی که می خواست سوار کالسکه خود شود، در مقابل خانه اش در خیابان لاله زار به ضرب گلوله مجاهدی کشته شد.