در پایان جنگ جهانی اول که منجر به سقوط امپراتوری عثمانی شد، دولت انگلیس که از فاتحان جنگ بود، قیمومت عراق را بر عهده گرفت. گفته می شود در آغاز کار در نظر داشتند که یک ژنرال عالی رتبه انگلیسی را فرمانروای عراق نمایند، لیکن به خاطر مقاومت سرسختانه مراجع عراق از این کار منصرف شدند و ملک فیصل اول را که پسر شریف مکه بود و نسب خود را به پیامبر اسلام (ص) می رسانید، به سلطنت کشور جدید التاسیس عراق برگزیدند تا یک پادشاه مسلمان در ظاهر امر در عراق فرمانروایی کند ولی اختیار امور در دست انگلیسی ها باشد.
بدین ترتیب ایران برای نخستین بار به جای امپراتوری عثمانی با دولت جدیدی همسایه شد به نام کشور پادشاهی عراق.
این نامه از سوی یکی از مراجع عتبات برای حاج سید محمد مجتهد زنجانی که از شاگردان آخوند خراسانی بوده ارسال گردیده است.
سند و بازخوانی از میرغوغا
بسم الله تعالی شآنه
به شرف عرض حجه الاسلامی میرساند: بعد از ابلاغ سلام وافر و دعای متکاثر، مرجُو از الطاف و عنایات حضرت اقدس احدیت جلّت قدرته و توجهات کامله حضرت صاحب العصرعجل الله تعالی فرجه، آنکه خاطر بهجت مآثر قرین صحت و عافیت بوده و همواره در ترویج شرع مبین و نشر احکام سیدالمرسلین خاتم، مویّد و منصور بوده و خواهیدبود ؛ بعون الله وحسن تآئیده. ازگزارش حرکت آقایان حجج به ایران، آنکه آقای خالصی بعد از تصدیق جلالت ملِک،در سلطنت عراق اختلاف نظر داشتند، در مسئله انتخاب، دو نفر از آقایان حجج هم به ایشان متحد الرّآی بودند، بعد از تفصیلاتِ در ضمن یکسال جلالت ملِک، آقای خالصی را روانه مکه معظمه نمودند، لهذا دو نفر آقایان نجف [اصفهانی و نائینی] هم بنای هجرت بسوی ایران را گذاردند و آقای فیروزآبادی ابداَ در مسئله انتخاب دخیل نبودند، بلکه در مسئله ورود جلالت ملِک و اِرقام [نوشتن وارسال] ورقه ایی به تبریک، بلکه جمیع امور به دولت و سیاست ،آقای فیروزآبادی بی طرف بوده و مشغول به وظائف خود بودند.
وقت حرکت دو نفر آقایان نجف چون بغتتاَ بود، آقا هم مطلع نشدند. بعد از آن از شریعه کوفه پیغام رسید و از بعض آقایان نجف استدعای تودیع فرمودند، آقا هم به شریعه کوفه رفتند و با ایشان وداع نمودند و وعده مشرف شدن به کربلا به ایشان دادند. به ملاحظه اصلاح و مراجعت نموده، روز بعد از راه خشکی به کربلا مشرف شدند و در کربلا آقایان در منزل آقای فیروزآبادی تشریف آوردند تا آنچه صلاح است، عمل شود و آقایان از کربلا حرکت فرمودند. فردای آنروز حسب وعده و رفتن به جهت اصلاح، آقا هم روانه کاظمین(ع) شدند، چون به کاظمین (ع) رسیدند، معین شد که آقایان رآسا به قصر[قصرشیرین] تشریف برده اند، آقای فیروزآبادی در کاظمین(ع] نوزده روزتوقف نمودند، به جهت اصلاح و بنای مشرف شدن مشهدحضرت رضا(ع) را هم گذاردند، دولت اسلامیه استدعای مراجعت و منع از سفرحضرت رضا(ع) رانمود و ایشان مراجعت به نجف نمودند؛ فعلا در نجف به وظایف مقدسه دینیّه از درس و حفظ حوزه علمیّه و بیان احکام شرعیه و جواب استفتائات و امثال ذالک اشتغال دارند و عراق در این مدت به امنیت گذشته و کمال امنیت دارد، منتظر وصول تعلیقه جات وارجاع خدمات است.
والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته. الاحقرمهدی الحسینی، داماد آقای فیروز آبادی [حدود سنه ۱۳۴۰ق]
نامه ایی در خصوص تبعید علماء نجف به ایران بعد از مخالفتشان با انتخابات فرمایشی انگلیس در بغداد خطاب به مرحوم حاج سید محمد مجتهد زنجانی
ملک فیصل اول