گوشه ای از باغ های فرحزاد، ییلاقی در شمال تهران که باغ های توت آن بسیار معروف بود، 1321
وقتی از تغییرات بی تناسب شهری صحبت می کنیم، حق هست یادی هم از زیبایی های حومه های اطراف تهران داشته باشیم که با تأسف دامنۀ گسترش شهر دامان این نواحی را کم کم گرفته است.
تهران در بخش شمالی خود صاحب چند ناحیۀ ییلاقی خوش آب و هوای نزدیک به هم می باشد، ازگل، سوهانک، لواسانات، آهار، شکراب، میگون، فشم، شهرستانک، افجه، امامزاده داوود، یونجه زار و فرح زاد از جمله این نواحی ییلاقات می باشند. فرح زاد یکی از زیباترین ییلاقات نزدیک تهران بود. این منطقه با باغ های بزرگ و بی نهایت وسیع توت، چه در بهار، تابستان یا زمستان که درختان کهنسال برهنه می شدند، همۀآنها همانند مجسمه های بی نظیری در کنار هم خودنمایی می کرد جلوۀ خاص داشت.
تا پیش از دهۀ چهل که کم کم سیمای تهران تغییر می کرد، خوب به یاد دارم که توت فرح زاد در جعبه های چوبی با ابعاد 20-40 سانتی متر در حالی که زیر و روی آن را با برگ پوشش می دادند و توت ها را با نظافت و دقت تمام در آن جعبه های چوبی می چیدند و به تهران حمل می کردند، مغازه هایی بود که در آنها این توت های سفید و خوشمزه همراه با دوغ عرضه می شد. این کاش بیشتر در اندیشۀ حفظ این فضاها بودیم، می شد با ایجاد کارخانه های توت خشک کنی، پیشه ای ایجاد کرد و حتی بازاری جهانی برای عرضه توت فراهم ساخت. افسوس که شهرسازیِ بی رویۀ همۀ این فضاها را از اهالی تهران گرفت و شهری زشت و بی قواره جایگزین آن شد. صحبت اینجاست که اگر طبیعت را ویران کردیم چرا به جای آن، شهرسازی اصولی را بنا ننهادیم.
برگرفته از کتاب آن روگاران تهران، سیاه قلم های خسرو خورشیدی