در سال 1357 شادروان سرتیپ هوایی «عبدالله نورایی» تعدادی سند ارزنده تاریخی را که متعلق به مرحوم «معاون السلطان» ، وزیر لشکر ، پدر بزرگ خود بود ، در اختیار اینجانب گذاشت . بخش اول ، اسناد مربوط به قزاقخانه مبارکه ایران و بخش دوم اسناد مربوط به قشون ایران بود. عنوان «معاون السلطان» ، وزیر اشکر بود و این سمت ، معادل ریاست کل خزانه داری ایران محسوب میشد که مشتمل بود بر قزاقخانه و قشون قدیمی ایران.این اسناد تا کنون منتشر نشده و اکنون با درود به روان آن مرحوم در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.
نامه متولی موقوفات صادقیه تبریز به خزانه داری کلّ
حوزه علمیه صادقیه تبریز از بزرگترین موقوفات در آذربایجان است . موسس حوزه ، شخصی به نام «میرزا صادق» معاصر با شاه سلیمان صفوی بوده، چندین روستا، تیمچه ، بازار تاریخی تبریز، یخچال قدیمی، مغازه و حتی زورخانه برای تأمین نیازهای مالی حوزه علمیه صادقیه تبریز از درگذشتگانِ دور بر آن وقف شده است که اقدامات برای احیای آن امروزه هم درجریان است.
عریضه متولی املاک صادقیه(تبریز) و اولاد
حضورمبارک جناب….[معاون السلطان] ریاست خزانه داری کل ممالک محروسه ایران ، معروض میداریم :
درسنوات قدیم ، کارگزاران ایالت جلیله آذربایجان ازاملاک موقوفه صادقیه ، متعلقی چاکران ، علاوه از دوعُشرمعمولی آذربایجان مطالبه داشته و اجحاف میکردند، دراین خصوص به اعلیحضرت ناصرالدین شاه مرحوم تظلّم کردیم ، فرمان مبارک ، صادر گردید که علاوه بر دوعشر معمول آذربایجان مطالبه ننمایند، به موجب آن فرمان تاکنون با دعاگویان رفتارمیشد، حالیّه باز کارگزاران ایالت علاوه بردوعشر ، مثل سنوات قدیم(قبل ازصدورفرمان) مطالبه مالیات میکنند.
حالِ رعیت بیچاره دراین چند ساله معلوم است . همینقدرکه بتوانند همان مالیات معمول را کارسازی نماید .
مستدعیست حکمی دراین خصوص به کارگذاران مالیهِ آذربایجان مرقوم فرمائید که زیاده از دو عشر معمولی را مطالبه ننمایند؛ که آسوده دعاگو باشیم و استدعا اینکه جواب را در(مورد) این عریضه مرقوم فرمائید که اسباب امیدواری دعاگویان بشود. امر ، امرعالی است
(متولی موقوفه صادقیه : ناصرالدین)
سند از مجموعه اسناد اهدایی شادروان سرتیپ عبدالله نوایی