“تاریخچه بریگاد و دیویزیون قزاق از «کلنل دومانتوویچ» تا «میر پنج رضا خان سواد کوهی»” عنوان کتابی است که «محسن میرزایی» بر اساس اسناد خانوادگی خویش به رشته تحریر در آورده است. بریگاد و دیویزیون قزاق، به مدت چهل سال از زمان «ناصرالدین شاه» تا «احمد شاه قاجار» ، منظم‌ترین نیروی نظامی ایران به شمار می رفت. «محسن میرزایی» مؤلف کتاب دو جلدی یاد شده، نقش این نهاد نظامی را در دوره های مختلف مورد بررسی قرار داده است.
با کمال تأسف باید به این نکته اشاره شود که در مورد این واحد نظامی در دوران قاجار و پس از آن در دوره پهلوی، تحقیقاتی به عمل نیامده است و دلیل این عدم توجه، درد سرهایی بود که در زمان پهلوی اول در بررسی این موضوع برای نویسندگان و محققان تاریخ وجود داشت، به طوری که اهل تحقیق را از ورود به آن باز می داشت. شوربختانه پس از شهریور 20 نیز که فضای فرهنگی جدید، امکان پژوهش در این موضوع را فراهم ساخته بود، این مهم به علت عدم دسترسی به اسناد قزاقخانه، محقق نشد.
اسناد این کتاب، بازمانده شادروان «معاون السلطان»، وزیر لشکر (رئیس حسابداری کل ارتش) ایران و نشانگر آن است که هزینه های قزاقخانه بر عکس تصورات برخی از نویسندگان، تماماً توسط دولت ایران پرداخت می شد. این کتاب از نظر اسناد و عکس‌های منحصر به فرد، مستند ترین کتابی است که در این زمینه به زبان فارسی منتشر شده است.
اين كتاب توسط «نشر علم» در سال 1383 چاپ شده و به چاپ چهارم هم رسيده است.
رفتن به محتوا
رفتن به فوتر